Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan
Parisko 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako boxeo-lehiaketak uztailaren 27tik abuztuaren 10era egingo dira.[1] Boxeoko atariko partidak Arena Paris Nord-en jokatuko dira, Villepinten, Roland Garros Stadium ikonikoan antolatuta (finalaurrekoak eta finalak).[2]
Paris 2024rako boxeo-programak aurreko hiru edizioetako pisu bereko kategoriak izango ditu, guztira hamahiru (zazpi gizonezkoentzat eta sei emakumezkoentzat). Genero-berdintasun osoa lortzeko Nazioarteko Olinpiar Batzordearen xedearekin bat etorriz, programa eguneratzen jarraitzen da, pisu-kategoria bat handitzearen ondorioz, emakumeen aurkako talde batean murriztutako gizonen pisuaren rabera.[3][4]
IBArekin gatazka eta Jokoetan eztabaida
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2022ko ekainean, Nazioarteko Batzorde Olinpikoak (COI) debekatu egin zituen Boxeoko Nazioarteko Elkartearen (IBA) eskubideak txapelketa zuzendu eta antolatzeko, "irregulartasun jarraituko arazoak finantzetan, gobernantzan, etikan, deribazioan eta judizioan".[5] Hala, COIren Batzorde Betearazleak kalifikazio-sistema berri bat ezarri eta berretsi zuen Paris 2024rako, eta horren lekuko izango zen boxeolariek kuota-puntuak lortzea kontinenteko kirol anitzeko ekitaldien bidez, hala nola Asiako Jokoen, Europako Jokoen, Joko Panamerikarren, Joko Afrikarren eta Pazifikoko Jokoen bidez.[6][7]
Emakumezko boxeolari batzuei jazarpena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]IBAren jokabidearen beste puntu polemiko bat izan zen, Jokoak baino lehenago, 2023ko IBAren Munduko Txapelketan debekatu egin zietela parte-hartzea bi emakumezkori, Imane Khelif aljeriarrari eta Lin Yu-ting Taiwangoari.[8] Zehaztu gabeko arrazoi medikoak argudiatu zituen lehenbizi IBAk Khelif eta Linen aurka. Beranduago adierazi zen testosterona gehiegi zuela bere gorputzean[9]. Beste adierazpen nabarmen bar orduan izan zen, IBAko presidente Umar Kremleven arabera, DNA test bat eginda "XY kromosomak zituztela" boxeolari horiek eta ezin zutela emakumeekin batera lehiatu[10]. Telegram kanal batean idatzitako testuan zabaldu zen salaketa hori. Ez testosteronaren datua ez kromosomena ez zuen IBAk gerora datuekin baieztatu.[11] Boxeolarietarik Khelifek errekurtsoa sartu zuen arren, IBAk debekatu zion emakumeekin boxeatzea[12].
2024an Nazioarteko Batzorde Olinpikoak Khelif eta Lini baimena eman zien 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan parte hartzeko, mediku azterketa guztiak beteta. Parisko Jokoak baino lehenago, hedabide batzuek 2023ko IBAren debekua hauspotu zuten, Lin eta Khelif gizonezkoak zirelako gezurrarekin, hala nola Quillette agerkarian.[13] Gezurraren oihartzuna bereziki Italiara iritsi zen: Imane Khelifek izan behar zuen lehen aurkaria Angela Carini italiarra izan behar zen, eta borroka bainio lehenago Khelifen kontrako susmoa xaxatu zuten Matteo Salvini Italiako gobernuko presidente-orde eskuindarrak eta beste batzuek.[14] Khelifen ustezko maskulinitatea, borrokatzen duenean ez dagoela lehia justurik eta, oro har, kirol olinpikoaren woke jarrerak kritikatu zituzten Carinik galdu eta gutxira hainbat pertsona ezagunek hala nola, Elon Musk, Javier Milei eta J. K. Rowlingek; eta Espainian Isabel Diaz Ayusok.[15] Antonio Tajani Italiako Atzerri ministroak esan zuen Khelifen "ezaugarriak gizon batenak" zirela.[16]
Polemika Khelifengan zentratu zen (baina Lin taiwandarrari ere eragin zion), eta bi emakumeek aurrera egin zuren euren kategorietan, biak ala biak garaile eta urrezko dominaren jabe bilakatu arte, 66 kiloetan Khelif eta 57 kiloetan Lin. Poz eta amorruz erreakzionatu zuen Khelifek urrea irabazitakoan, bere ohore eta duintasuna defendituz, eta IBA gogor kritikatuz[17] eta Jokoak amaitutakoan jazarri zutenen kontrako salaketa judiziala jarri zuen.[18] [19]
Sailkatzea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Guztira 248 postu daude eskuragarri boxeolarientzat Paris 2024an lehiatzeko, Tokio 2020an baino ia berrogei gutxiago, oro har. NOCek boxeolari bakarra bidal zezaketen pisu-kategoria bakoitzean. Frantzia anfitrioi den nazioak gehienez ere sei kuota-plaza gordeko ditu gizonen eta emakumeen artean banatzeko, bakoitzak bere pisu-kategorian; bederatzi tokik (lau gizonentzat eta bost emakumeentzat), berriz, eskubidea izango dute beren boxeolariak Paris 2024an lehiatzeko interesa duten NOCak eskuratzeko, unibertsaltasunaren printzipioaren arabera.[20]
Egutegia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| R32 | 32ko erronda | R16 | 16ko erronda | QF | Final laurdenak | SF | Finalerdiak | G | Finala |
| Data | Uztailaren 27a | Uztailaren 28a | Uztailaren 29a | Uztailaren 30a | Uztailaren 31 | Abuztuaren 1a | Abuztuaren 2a | Abuztuaren 3a | Abuztuaren 4a | Abuztuaren 5a | Abuztuaren 6a | Abuztuaren 7a | Abuztuaren 8a | Abuztuaren 9a | Abuztuaren 10a | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Proba | A | E | M | A | E | M | A | E | M | A | E | M | A | E | M | A | E | A | E | A | E | M | A | E | E | E | E | E | E |
| Gizonezkoen eulia | R16 | QF | SF | G | |||||||||||||||||||||||||
| Gizonezkoen luma | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Gizonezkoen arina | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Gizonezkoen welter | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Gizonezkoen ertaina | R16 | QF | SF | G | |||||||||||||||||||||||||
| Gizonezkoen astunak | R16 | QF | SF | G | |||||||||||||||||||||||||
| Gizonezkoen superastunak | R16 | QF | SF | G | |||||||||||||||||||||||||
| Emakumezkoeneulia | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Emakumezkoenoilarra | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Emakumezkoenluma | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Emakumezkoenarina | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Emakumezkoenwelter | R32 | R16 | QF | SF | G | ||||||||||||||||||||||||
| Emakumezkoenertaina | R16 | QF | SF | G | |||||||||||||||||||||||||
Dominak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Herrialdeka
[aldatu | aldatu iturburu kodea]* Nazio antolatzailea (Frantzia)
| Rankinga | herrialde | Urrea | Zilarra | Brontzea | Guztira |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Uzbekistan | 5 | 0 | 0 | 5 |
| 2 |  Txina | 3 | 2 | 0 | 5 |
| 3 |  Taipei Txinatarra | 1 | 0 | 2 | 3 |
| 4 |  Kuba | 1 | 0 | 1 | 2 |
| 5 |  Aljeria | 1 | 0 | 0 | 1 |
 Irlanda | 1 | 0 | 0 | 1 | |
 Ukraina | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 8 |  Frantzia* | 0 | 2 | 1 | 3 |
 Turkia | 0 | 2 | 1 | 3 | |
| 10 |  Espainia | 0 | 1 | 1 | 2 |
 Kazakhstan | 0 | 1 | 1 | 2 | |
| 12 |  Azerbaijan | 0 | 1 | 0 | 1 |
 Kirgizistan | 0 | 1 | 0 | 1 | |
 Mexiko | 0 | 1 | 0 | 1 | |
 Panama | 0 | 1 | 0 | 1 | |
 Polonia | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 17 |  Australia | 0 | 0 | 2 | 2 |
 Dominikar Errepublika | 0 | 0 | 2 | 2 | |
 Filipinak | 0 | 0 | 2 | 2 | |
| 20 |  Alemania | 0 | 0 | 1 | 1 |
 Ameriketako Estatu Batuak | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Brasil | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Britainia Handia | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Bulgaria | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Cabo Verde | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Errefuxiatuen Talde Olinpikoa | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Georgia | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Hego Korea | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Ipar Korea | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Kanada | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Tajikistan | 0 | 0 | 1 | 1 | |
 Thailandia | 0 | 0 | 1 | 1 | |
| Guztira (32 herrialde) | 13 | 13 | 26 | 52 | |
Probaren arabera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gizonak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Emakumeak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Paris 2024 – Boxing. Paris 2024.
- ↑ Boxing at the 2024 Paris Olympic Games. NBC Olympics 29 August 2022.
- ↑ Paris 2024: Weight categories for the Olympic boxing competition. International Olympic Committee 31 May 2022.
- ↑ Pavitt, Michael. (2 April 2022). IOC confirms qualification criteria and weight classes for Paris 2024 Olympics. Inside the Games.
- ↑ IOC EB: IBA not in position to run qualifying events and boxing competitions for Paris 2024. International Olympic Committee 24 June 2022.
- ↑ New boxing qualification system approved for Paris 2024. International Olympic Committee 8 September 2022.
- ↑ Paris 2024 boxing qualification system to achieve a fair process for all NOCs. International Olympic Committee 6 December 2022.
- ↑ (Ingelesez) McCarron, Jack. (2024-07-31). Explained: The gender controversy miring women's Olympic boxing. (Noiz kontsultatua: 2024-08-03).
- ↑ (Ingelesez) «Lin Yu-ting and Imane Khelif: Boxers cleared for Paris Olympics» BBC Sport 2024-07-30 (Noiz kontsultatua: 2024-08-01).
- ↑ (Ingelesez) Ingle, Sean. (2024-07-29). «Boxers who failed gender tests at world championships cleared to compete at Olympics» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2024-08-01).
- ↑ (Ingelesez) McCarron, Jack. (2024-07-31). Explained: The gender controversy miring women's Olympic boxing. (Noiz kontsultatua: 2024-08-03).
- ↑ (Ingelesez) Ingle, Sean. (2024-08-01). «Angela Carini abandons Olympic fight after 46 seconds against Imane Khelif» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2024-08-01).
- ↑ (Ingelesez) «XY Athletes in Women’s Olympic Boxing: The Paris 2024 Controversy Explained» Quillette 2024-08-03 (Noiz kontsultatua: 2024-08-18).
- ↑ Salas, Javier. (2024-08-02). «Imane Khelif: la polémica PREVIA en Italia» X/Twitter (Noiz kontsultatua: 2024-08-03).
- ↑ (Gaztelaniaz) Aguinaco, Por Pablo. (2024-08-02). «Ayuso, Elon Musk y J. K. Rowling: la derecha mundial acusa sin pruebas a la boxeadora olímpica Imane Khelif de ser trans» infobae (Noiz kontsultatua: 2024-08-03).
- ↑ (Italieraz) «Tajani apoya a Carini y critica al COI - Deportes - Ansa.it» Agenzia ANSA 2024-08-02 (Noiz kontsultatua: 2024-08-03).
- ↑ (Ingelesez) Carayol, Tumaini. (2024-08-09). «‘I am a woman’: Imane Khelif hits back in gender row after claiming gold» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2024-08-10).
- ↑ (Ingelesez) Bloom, Ben. (2024-08-10). «Imane Khelif files legal complaint for cyber harassment after ‘digital lynching’» The Telegraph ISSN 0307-1235. (Noiz kontsultatua: 2024-08-11).
- ↑ (Ingelesez) Ronald, Issy. (2024-08-17). «Algerian boxer Imane Khelif greeted by celebratory crowds on her return home» CNN (Noiz kontsultatua: 2024-08-18).
- ↑ Qualification System – Games of the XXXIII Olympiad – Boxing. International Olympic Committee.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q109311613
Multimedia: Boxing at the 2024 Summer Olympics / Q109311613
